Samouczek młodego garncarza - rodzaje gliny

Wiesz, jak zaczynałam moją przygodę z gliną, niewiele wiedziałam na jej temat… Popełniałam masę błędów powodowanych tą niewiedzą.

Tak sobie pomyślałam, że na moim blogu ( czytaj: blożgu czyli miniblogu) napiszę trochę o tym, czego się już dowiedziałam i co wyczytałam i co pomaga mi w procesie tworzenia.

Zacznijmy od początku.

I. Rodzaje Gliny

Gliny są naturalnymi surowcami, które składają się głównie z krzemianów glinokrzemianów oraz innych minerałów. Wyróżnia się dwie geologiczne kategorie gliny : spągowe (pierwotne) oraz wtórne. Gliny pierwotne to te, które pozostały w miejscach swego powstania i spotykane są stosunkowo rzadko, gliny wtórne to te, które w skutek ruchów tektonicznych znalazły się w warstwach osadowych. Niektóre z nich można by  w zasadzie używać po minimalnym oczyszczeniu, inne są zupełnie nieplastyczne ponieważ składają się z dużych cząstek.

Gliny naturalne

Kaolin zwany również gliną porcelanową. To pierwotna glina, która charakteryzuje się wysoką białością i czystością.  Sama jest nieplastyczna lecz jest stosowana jako dodatek do mas ceramicznych. Wykorzystywana do produkcji porcelany i ceramiki sanitarnej.  

Glinka Kamionkowa ma szarą, brązową lub kremową barwę. Jest dość rzadko spotykana w naturze. Posiada wysoką wytrzymałość mechaniczną. Używa się jej głównie do wyrobu naczyń kamionkowych, dachówek oraz płytek.

Glinka Czerwona to najpowszechniej występująca glina naturalna. Zawiera tlenki żelaza, które nadają jej charakterystyczny czerwony kolor. Używana jest do produkcji ceramiki budowlanej np. cegieł i dachówek.

Glina szamotowa ( ogniotrwała ) spotyka się ją czasem przy cienkich pokładach węgla. Jest bardzo wytrzymała na wysoką temperaturę. Glinę szamotową wypala się i miele. Używa się jej wtedy jako tzw. Palonkę do schudzania gliny ( ale to już inny temat ).

Glina garncarska bardzo plastyczna, po wypaleniu staje się prawie biała. Używa się jej do szkliwienia lub jako składnik mas kamionkowych i porcelanowych.

Bardzo doświadczeni ceramicy tworzą z gliny samodzielnie mieszanej, której bazą jest glina garncarska. Dodaje się do niej skaleń poprawiający wytrzymałość ceramiki po wypale oraz glinkę porcelanową i kredę by zmniejszyć plastyczność. Często do mieszanek dodaje się palonki  lub piasku by wyroby były bardziej odporne na paczenie.  

Ja nie potrafiłabym wykonać pracy z gliny naturalnej. Jak większość garncarzy i ceramików korzystam z gotowych mas ceramicznych powstałych przez zmieszanie różnych naturalnie występujących glin oraz innych dodatków zmieniających plastyczność, kurczliwość, temperaturę wypału i wytrzymałość.

Gotowe masy ceramiczne

Masa ceramiczna to materiał, który po odpowiednim przygotowaniu i wypaleniu staje się twardy i trwały. Istnieje kilka rodzajów mas ceramicznych najczęściej klasyfikowanych według temperatury wypału:

Masa Porcelanowa składa się głównie z kaolinu, kwarcu i skalenia, jest bardzo twarda, o wysokiej wytrzymałości mechanicznej. Używa się jej do produkcji porcelany, izolatorów elektrycznych i wyrobów laboratoryjnych. Zakres wypału 1280-1350°C

Masa Kamionkowa zawiera gliny kamionkowe, kwarc i skaleń. Charakteryzuje się dużą odpornością na działanie chemikaliów - jest gładka, plastyczna więc dobrze nadaje się do modelowania na kole garncarskim. Wypalana w temperaturach 1200–1300°C.

Masa do Raku zawiera dużo palonki, nadaje się do ręcznego modelowania i wypalania techniką raku. Zakres temperatur wypału 1000-1280°C

Masa Fajansowa składa się z gliny, kwarcu i dolomitu. Ma porowatą strukturę i musi być szkliwiona by nie przepuszczała wody.  Wypalana w temperaturach 900–1100°C.

Masa Szamotowa zawiera glinę szamotową, która jest odporna na wysokie temperatury. Używana do wyrobu pieców, kominków i grilli ceramicznych.

Mam nadzieję, że ten artykuł pomoże Ci lepiej zrozumieć rodzaje gliny i mas ceramicznych oraz ich zastosowanie w ceramice. Jeśli masz więcej pytań lub chcesz dowiedzieć się czegoś bardziej szczegółowego, śledź mojego bloga.

22-460 Szczebrzeszyn 

Wielącza Kolonia 101

Strona www stworzona w kreatorze WebWave.